شرح حادثه

دو کاربر در حال جابجایی یک لوله ۴۰ متری به قطر ۴۰ سانتی متر مخصوص خط انتقال گاز با استفاده از دو دستگاه بیل هیدرولیکی بودند. قرار بود آنها لوله را از محل اولیه خود به پایین یک تپه، کنار کانال حفر شده منتقل کنند. لوله از دو طرف در فاصله ۶ متری انتهایی معلق شده بود. همه کاربران حاضر در شرکت در کار خود حرفه ای و با تجربه بودند و دوره های آموزشی متعددی را پشت سر گذاشته بودند اما قربانی این حادثه تازه وارد شرکت شده بود. او ۲۰ سابقه کار با بیل هیدرولیکی و سایر ماشین آلات را داشت و حتی عضو اتحادیه مهندسان کاربر ماشین آلات شده بود. بنا بر گزارش OSHA قربانی داستان گواهی کار با بیل های هیدرولیکی برای بالا بردن بار با استفاده از دو دستگاه را نداشت.

هر دو بیل در یک طرف لوله مستقر شده و با استفاده از تسمه و زنجیر آن را بلند کرده و شروع به حرکت به سمت کانال محل قرار دادن لوله رفتند. هنگامی که پایین تپه رسیدند، کاربران بیل برای مستقر شدن در موقعیت درست خواباندن لوله، با یک مانور به طرف مقابل لوله حرکت کردند. اولین بیل انتهای لوله سمت خود را به سمت زمین نزدیک کرد و به همکار خود که پیاده بود اشاره کرد تا تسمه را از دور لوله باز کند. سپس دستگاه را چرخاند تا به سمت مقابل لوله یعنی جایی که کارگر تسمه را باز کرده بود برود. پس از آن کاربر بوم دستگاه را بالا برد و مجدداً انتهای لوله سمت خود را از زمین بلند کرد.

قربانی که کاربر دستگاه دوم بود سعی کرد مانند کاربر اول عمل کند اما بوم را پایین نیاورده و تسمه را نیز باز نکرد. در زمان که او در میانه مسیر دور زدن به دور لوله بود، لوله با مقطع انتهایی اش به سمت شیشه جلو بیل لیز خورده و مستقیماً به سینه وی برخورد کرد.

پلیس و نیروهای امداد به سرعت به محل حادثه اعزام شدند اما کاربر بیل در دم جان سپرده بود. بررسی ها نشان می دهد که لوله در سمت دستگاه قبانی به طور ناگهانی لیز خورده و به سمت کابین هدایت شده است. اختلاف ارتفاع دو طرف لوله که به دلیل اختلاف موقعیت بوم دو دستگاه بوده نیز در به وقوع پیوستن این اتفاق نقش داده است.

چطور می شد از وقوع این حادثه جلوگیری نمود؟

• تهیه و تدوین دستورالعمل جامع و کامل برای عملیات های خطرناک مانند حمل بار با استفاده از دو دستگاه یک امر ضروری است. باید یک برنامه حمل مشخص وجود داشته باشد و بطور کامل و گویا به کاربران اطلاع‌رسانی شود تا از چنین حوادثی جلوگیری گردد.
• اجرای مطالعات شناسایی خطر برای هر سایت کارگاهی قبل از شروع فعالیت می تواند چنین ریسک هایی را به حداقل برساند. آموزش های مربوط به مهارت های شناسایی ریسک و جلوگیری از وقوع موقعیت های خطرناک بر اساس یک برنامه رسمی و مکتوب نیز تاثیر فراوانی خواهد داشت.
• بایست راه های ارتباطی موثری میان کاربران دستگاه های همکار و همچنین نفرات مستقر در اطراف آنها وجود داشته باشد، این راه های ارتباطی می تواند با استفاده علائم دستی و بیسیم های دو طرفه باشد.
• بیل های هیدرولیکی که مجهز به ادوات مخصوص بالا کشیدن بار شوند، نمی توانند عملکردی مشابه جرثقیل ها داشته باشند. این تجهیزات در تطابق با استاندارد OSHA 1970 بایست ارزیابی و به کار گرفته شوند.

ترجمه: حمیدرضا احراری