چه چیزی در میان قطعاتی مانند باکت، ناخن، تیغه بولدوزر و حتی کفشک ها مشترک است. تماس با زمین یک یاز موارد مشترک بین این قطعات است. این اجزاء همگی بصورت سایشی با زمین در تماس هستند و عواملی همچون میزان ساینده بودن زمین، عمر مورد انتظار و هزینه جایگزینی این قطعات بر روی اینکه جوشکاری به عنوان یک گزینه مطرح باشد یا نه موثر می باشد.

جوش دادن قسمت های فلزی سخت اضافه بر روی سطوح در حال سایش برای جلوگیری از ادامه سایش عضو اصلی را محافظت پوششی می نامند. محافظت پوششی در واقع عبارتست از ساخت یک ابزار مناسب برای رسیدن به عمر کاری بالاتر. وقتی شما یک قطعه آلیاژی را به یکی از قطعات سایشی دستگاه اضافه می کنید، از قطعه اصلی در برابر سایش و آسیب دیدگی در اثر ضربات یا حرارت در هنگام کار محافظت می کنید. اما مسئله اصلی همان سایش است. در کاربردهایی که سایش مسئله ی اساسی از بین برنده اجزاء کارساز نیست، استفاده از محافظ های پوششی توصیه نمی گردد.

عوامل اصلی سایش برای قطعات عبارتند از تماس فلز با زمین همراه ضربات با شدت متوسط و تماس فلز با فلز. البته سایر اجزای کارساز نیز از این آسیب ها در امان نیستند.

ما به بازیافت خودرو، پسماندهای چوبی، اجزای لاستیکی و تایر، باطری ها و حتی شیشه عادت داریم، در محیطی که پسماند به وفور تولید می شود. در پروسه بازیافت این زباله ها نیز ماشین آلات و قطعات کارسازی وجود دارند که در اولین مراحل بایست قطعات بازیافتی را خورد کنند، چنین قطعاتی نیز مصداق فرسایش فلز با فلز می باشند و برای بازگشت به سیکل انجام کار مورد محافظت پوششی قرار می گیرند.

باکت درگلاین اولین گزینه برای محافظت پوششی محسوب می شود، همینطور سایر قطعات مانند ناخن های باکت بیل ها و لودرها و لبه تیغه بولدوزرها.

به الگوهای متفاوتی که برای جوش بر روی این باکت بیل انتخاب شده است دقت کنید. خطوط طولی در کنار دهانه باکت نشان می دهد که دستگاه در محیطی که زمین سنگی است به کار گرفته می شود و قطعات سنگین در حین نفوذ باکت در خاک بیشتر به باکت فشار می آورند. شبکه های فلزی کناره باکت نیز جوری طراحی و ترمیم شده اند که ذرات و مقداری از باز در لابلای این قطعات گیر کرده و خود از اجزای فلزی در برابر سایش محافظت کنند.

اولین عاملی تعیین کننده در میزان تغییرات عمر قطعه تحت تاثیر اجرا عملیات محافظت پوششی، محیط کار دستگاه است. مثلا در جایی که جنس خاک از نوع رس قرمز است شرایط کاری با محیطی که ماسه ای است متفاوت می باشد. ماسه بشدت خورنده تر است. یا در شرایط کار در دریا که سنگ های مرجانی وجود دارد به همین شکل سایش به شدت افزایش می یابد. اما به طور میانگین با اجرای چنین عملیاتی می توان عمر مفید قطعات در معرض سایش را بین ۴ تا ۱۰ برابر افزایش داد.

به عقیده یکی از متخصصین شرکت کاترپیلار، آقای کریگ ترنر، استفاده از صفحات فولادی و چدنی یک عمل موثر در محافظت پوششی محسوب می شود. اما در برخی موارد شیوه کاربری دستگاه و تکنیک انحصاری کاربران نیز بر روی عمر مفید قطعه پوشش داده شده موثر است.

وی همچنین می افزاید: “آنچه که ما از درخواست های مشتریان برای ترمیم یا محافظت پوششی دریافته ایم آن است که می توان از این روش ها به خوبی برای کنترل و کاهش نرخ و مسیر سایش استفاده نمود. اگر یک شرکت ۱۰ تا ۲۰ درصد در این دو عملیات سرمایه گذاری کند می تواند به عمر کاری ۳ الی ۵ برابری برای ادوات سایشی دست یابد. این امر نشان دهنده ارزش افزوده فراوانی است که در عملیات ترمیم و محافظت پوششی نهفته است. البته این عملیات در محیط های کاری که امکان ترک خوردگی یا شکستن قطعه اصلی وجود داشته باشد محدود می شود.

توصیه هایی از حرفه ای ها

تکنسین ها و روش هایی که برای انجام عملیات محافظت پوششی به کار گرفته می شوند به عواملی همچون محل انجام کار (سایت یا کارگاه) و جنس قطعه مورد نظر بستگی دارد.

در اکثر اوقات تکنسین ها از الکترودهای معمولی دارای پوشش (جوش قوس الکتریکی) و یا جوش میگ که در آن از سیم های تیوبی برای جوش بهره می برند استفاده می کنند. در مناطق مختلف روش ها متنوع است، در آمریکای شمالی بیشتر استفاده از الکترود رونق دارد تا استفاده از سیم. علت آن هم صرفه اقتصادی می باشد ضمن اینکه این روش را می توان با سرعت بیشتری انجام داد. گرچه وقتی مفتول های ته الکترود ها پس از یک عملیات جویکاری طولانی از نظر حجمی و وزنی اندازه گیری کنید متوجه می شوید که منابع قابل توجهی تلف شدهاست. از این نظر جوش میگ بهره وری بالاتر و نتیجتاً صرفه اقتصادی بیشتری دارد. گرچه باید در نظر داشت که اینجا تنها هزینه، قیمت اقلام مصرفی مورد استفاده نیست. هزینه نفر-ساعت نیروی متخصصی که برای انجام عملیات به کار گرفته می شود قابل توجه است و استفاده از روش هایی با سرعت بیشتر، می تواند به بهره وری بیشتر منجر شود.

حمیدرضا احراری