لودرها بخش عمده ای از ناوگان ماشین آلات مشغول به کار در طیف گوناگونی از انواع پروژه های عمرانی، راهسازی، معدنی و ساختمانی در سطح کشور را به خود اختصاص می دهند. یکی از اصلی ترین اجزاء سیستم انتقال قدرت در این ماشین آلات اکسل می باشد. اکسل ها از قطعاتی مانند چرخ دنده های متنوع در دیفرانسیل و محرک نهایی، دیسک و صفحه برای سیستم هایی مانند ترمز و قفل دیفرانسیلی و پلوس تشکیل شده است. از ایرادات متداولی که در این مجموعه مکانیکی گاهاً به چشم می خورد صدای غیر عادی است که می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. در این قسمت از عیوب متداول به مجموعه اقدامات مورد نیاز برای شناسایی عیب منشاء صدا و روش های عمومی رفع این ایرادات می‌پردازیم.

• دقت به نوع و شدت صدا:

بی تردید برای عیب یابی صحیح باید ابتدا به دقت از نوع و ضدت صدا اطمینان حاصل کنید. همچنین دستگاه را به خوبی و بطور کامل در شرایط مختلف تست کنید تا مطمئن شوید صدا در چه وضعیت و حالت هایی به گوش می رسد. موارد زیر چند نمونه از صداهایی است که در اکسل معیوب به گوش می رسد.

• • صدای زوزه زیر: این صدا می تواند در تمامی حالت ها یا فقط در هنگام کاهش سرعت شنیده شود، چنین صدایی ممکن است به دلیل آسیب دیدگی یاتاقان پینیون یا ایراد در دنده های کرانویل و پینیون به وجود بیاید.
  • صدای زوزه بم: این صدا معمولاً به دلیل تنظیمات یا شیم گیری نادرست دنده های دیفرانسیل ایجاد می گردد که برای رفع آن بایست اکسل را دمونتاژ و از نوع شیم گیری نمود.
  • صدای هور هور: این صدا مخصوصاً اگر هنگام دور زدن بیش تر به گوش برسد و با تغییر سرعت حرکت شدت آن نوسان کند، می تواند به دلیل آُیب دیدگی بلبرینگ های داخل توپی چرخ باشد.
  • صدای کلیک: این صدا اگر در هنگام آغاز حرکت و یا ایستادن به گوش برسد معمولاً بدلیل آسیب دیدگی یا تنظیم نبودن یوک و گاردان در مسیر انتقال قدرت به اکسل می باشد.

• بازدید سطح روغن:

قبل از هر اقدامی ابتدا سطح روغن موجود در اکسل را چک کنید. برای چک، سرریز و تعویض روغن بسته به طراحی و ابعاد اکسل معمولاً محل هایی بر روی پوسته دیفرانسیل و یا روی توپی های چرخ تعبیه شده است. یک پیش برای سرریز و چک و دیگری در قسمت پایین تر برای تخلیه روغن وجود دارد. برای چک کردن میزان روغن موجود در اکسل باید پیچ بالایی را باز نمود، روغن بایست در سطح همان روزنه وجود باشد.

• استفاده از روغن مناسب:

بهترین گزینه برای روانکار در هر قطعه مکانیکی همان چیزی است که سازنده در اسناد فنی توصیه کرده است. روانکار مصرفی هر قطعه بنا بر مشخصات بعضاً منحصر بفردی که دارد انتخاب می گردد. در اکسل لودرهای امروزی شرایطی با فشار زیاد میان دنده ها و دیسک و صفحه ها حکمفرماست. این شرایط بخصوص، نوع روغن خاص خود را نیز می طلبد، روغنی که بتواند در فشارهای بالا خواص خود را حفظ کرده و به افزایش عمر مفید قطعات منجر گردد. معمولاً در بسیاری از اکسل ها از روغن دنده (واسکازین) با درجه گرانروی ۷۵ یا ۹۰ استفاده می گردد. برخی سازندگان نیز تنها مجوز استفاده از روغن UTTO که خواص تقویت شده برای تحمل فشارهای بالا را دارد صادر کردهاند. استفاده از روغن نامناسب می تواند زمینه ساز تماس خشن میان اجزاء مکانیکی و در نتیجه تولید صدای غیرعادی باشد. همچنین در نظر داشته باشید که اختلاط انواع مختلف روغن در اکسل اصلاً صحیح نیست.

• بازدید وضعیت روغن:

مشاهده وضعیت روغن موجود در اکسل می تواند روش خوبی برای چک کردن وضعیت اجزاء مکانیکی داخل اکسل باشد. مقداری از روغن موجود در اکسل را با باز کردن پیچ تخلیه خارج کنید و چک کنید که رنگیا بوی غیر عادی نداشته باشد و یا اینکه آیا داخل آن ذرات پلیسه و یا آلودگی های دیگر وجود دارد یا خیر. بوی غیرعادی، رنگ تیره غیر عادی روغن و ذرات دوده موجود در روغن می تواند شواهد کافی نشان دهنده آسیب دیدگی و خوردگی صفحات گرافیتی موجود در مکانیزم ترمز اکسل ها باشد که منجر به صدای جیغ در حین ترمز منجر می گردد.

• فشار گیری ترمز:

اگر صدای غیر عادی فقط در زمان فعال کردن ترمز به گوش می رسد، فشاری سیستم ترمز را اندازه گیری کنید. همچنین چک کنید که ترمز به درستی عمل می کند یا خیر. پایین بودن فشار سیستم ترمز می‌تواند یکی از عوامل صدای غیرعادی در هنگام ترمزگیری باشد. در صورت پایین بودن فشار ترمز، علاوه بر چکآپ لاین ها و شیلنگ ها، بلوک ترمز، آکومولاتور و شیر کنترل فشار مربوطه را چک کنید.

• بازدید الگوی درگیری دنده های دیفرانسیل:

در نهایت و در صورتی که تمام موارد قبلی را چک کردید و هیچ ایرادی در مجموعه مشاهده نشد احتمال زیادی دارد که تنظیمات لقی در دیفرانسیل به درستی انجام نشده باشد. اصلاح و انجام تعمیرات فقط توسط تکنسین متخصص بایست انجام شود. برای اطمینان از صحت شیم گیری و تنظیمات دیفرانسیل الگوی تماس بین دنده های پینیون و کرانویل بوسیله مواد رنگی آزمون شده و در صورتی که الگوی صحیح برای این تماس وجود نداشته باشد تنظیمات درست بر اساس مشخات اکسل، اعدادی که معمولا در داخل پوسته اسکل در کارخانه حک شده است و دستوالعمل شرکت سازنده توسط تکنسین متخصص انجام می‌گیرد. بدیهیست انجام این تنظیمات علاوه بر تخصص به ابزار دقیق و مخصوص نیاز دارد که حتماً باید در دسترس باشد. انجام دقیق و صحیح این تنظیمات از اهمیت بسزایی برخوردار است که در صورت عدم انجام صحیح می تواند به ایجاد صدای غیرعادی و در صورت عدم رفع عیب به بروز خسارت های قابل توجه منجر گردد.