در میان ساکنین غول پیکر معادن روباز، قطعاً بیل های بزرگ معدنی (علی الخصوص با ادوات کارساز شاول) یکی از کاراترین تجهیزات ساخته شده توسط بشر می‌باشند که نه فقط برای متخصصین امر بلکه برای عموم مردم جذابیت فراوانی دارند. کارخانه های متحرکی که در اولین مرحله از زنجیره به هم پیوسته استخراج مواد قرار دارند و عملکرد ماشین آلات دیگر نظیر بولدوزرها، دامپتراک ها و … در کنار این سازه های عظیم معنی و مفهوم پیدا می کند. همین امر تیم تحریریه ماشین سنگین را برآن داشت که نگاهی به مشخصات و سیستم های کارساز سنگین ترین شاول تولید شده توسط برند خوشنام سازنده ماشین آلات، لیبهر بپردازد.

سنگین ترین محصول معدنی شاول یا وزن کاری ۸۰۰ تن (با تجهیز بکهو) و ۸۱۰ تن (با تجهیز شاول) و ظرفیت بارگیری ۷۵ الی ۸۵ تن (۳۸ الی ۵۲ متر مکعب) در هر پاس کارایی زنجیره استخراج را به سطوح تازه ای وارد کرده است. این دستگاه برای رقابت با سایر تولید کنندگان حاضر در کلاس فوق سنگین طراحی شده است. دامپتراک های مناسب برای این شاول محصولات لیبهر نظیر ۲۰۰t، ۲۹۰t و ۳۶۰t هستند. همچنین این دستگاه بهترین هم تیمی برای دامپتراک T 284 لیبهر که در شماره های پیشین ماشین سنگین معرفی شده، می باشد.

کارایی

سیکل کار در R 9800 به یمن استفاده از سیستم مدار بسته برای گردان، ارتقاء پیدا کرده و منجر به کاهش زمان سیکل کار شده است. این سیستم بیشترین گشتاور ممکن را در عین تضمین جریان روغن برای سایر مدارات کاری در اختیار سیستم گردان (با حداکثر سرعت ۳.۶ دور بر دقیقه) قرار می دهد. مدار مستقل برای سیستم ادوات، تضمین می کند که حرکات اجزای کارساز با سرعت و قدرت تمام به نفع کاهش سیکل کار رقم بخورد. دقت عملکرد اجزای کارساز در R 9800 به مدد استفاده از سیستم الکترونیکی Litronic Plus ارتقاء پیدا کرده و امکان کنترل آسان و راحت ادوات حتی در عملیات ترکیبی پیچیده را فراهم می آورد. ابداع انحصاری لیبهر برای کنترل شدت حرکت جک در پایان کورس، نرمی عملکرد اجزای کارساز را نیز تامین می کند.

نیروی برش و بالابری با طراحی انحصاری لیبهر که در تناسب با مقتضیات معدنی انجام شده است به حداکثر رسیده است. جک ها ساخته شده توسط لیبهر هستند و دامنه وسیعی از انواع باکت ها قابل نصب بر روی دستگاه می باشد. به کمک این ابداعات نیروی نفوذ باکت در کنار قابلیت بارگیری آن ارتقاء پیدا کرده است. پایین آوردن بوم در R 9800 بدون اعمال فشار انجام می شود تا در عین افزایش سرعت، میزان استفاده از انرژی نیز مدیریت شود. همین مسئله باعث می شود که در حین پایین اوردن بوم، میزان دبی آزاد شده صرف دیگر عملکردهای سیستم هیدرولیک شود. طراحی R 9800 در راستای فلسفه رسیدن به بهرین عملکرد از طریق افزایش بازدهی تک تک زیر سیستم ها بوده است.

تکنولوژی هیدرولیک لیبهر در کنار کنترل الکترونیکی باعث شده است که R 9800 در بهینه سازی مصرف انرژی بی همتا باشد. سیستم هیدرولیکی فشاربالا و طراحی لوله ها و شیلنگ ها به صورت بهینه شده باعث می شود بیشترین توان قابل استفاده در هر زمان در اختیار اجزای کارساز قرار گیرد. پمپ های هیدرولیکی به صورت الکترونیکی کنترل می شوند تا جبران فشار و کنترل لحظه ای میزان دبی منتقل شده به سیستم همواره در بهترین حالت ممکن قرار گیرد. سیستم هیدرولیک به صورت کاملاً مجزا تنظیم می شود تا بیشترین بازدهی محقق گردد. از جمله مشخصات سیستم هیدرولیک دستگاه می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• توزیع بهینه جریان روغن در بین بلوک های شیر کنترل در جهت کاهش اتلاف در سیستم هیدرولیک
• کاهش افت فشار میان پمپ و مصرف کننده ها
• امکان اختلاط جریان روغن خروجی پمپ ها در حین عملیات ترکیبی
• عملکرد تقویت شده سیستم خنک کاری روغن هیدرولیک
• سیکل کار بهینه

موتور

R 9800 با دو تیپ موتور قابل سفارشگذاری است. مشتریان این غول معدنی می توانند بین دو برند کامینز و MTU یکی را برای نصب بر روی کارخانه متحرک خود انتخاب کنند. همچنین یک سیستم محرک برقی نیز بصورت سفارشی قابل نصب بر روی دستگاه می باشد.

همانطور که گفته شد دو آرایش موتور برای R 9800 در نظر گرفته شده است. در آرایش اول دو موتور Cummins QSK60 با حداکثر توان ۲۰۰۰ اسب بخار در ۱۸۰۰ دور بر دقیقه بر روی دستگاه نصب می گردد که مجموعاً قدرت ۴۰۰۰ اسب بخار را در دسترس قرار می دهد. این موتور برای دو استاندارد آلایندگی TIER 2 و TIER 4i قابل سفارشی سازی است. موتور ۱۶ سیلندر خورجینی است که ار حجم جابجایی ۶۰ لیتر بهره می برد. در آرایش دوم دو موتور MTU 12V4000 12 سیلندر خورجینی در قلب R 9800 قرار می گیرد که هر کدام توان ۱۹۱۰ اسب بخار را در ۱۸۰۰ دور بر دقیقه در اختیار دستگاه قرار می دهند که مجموعاً نزدیک به ۴۰۰۰ اسب بخار قدرت تولید می کند.

سیستم خنک کاری موتور در R 9800 از نوع هیدرولیکی است. یک هیدروموتور پیستونی فن خنک کاری را به چرخش در می آورد. فیلتر هوا از نوع خشک و دو مرحله ای مجهز به نشانگر گرفتگی است. سیستم سوخت رسانی نیز مجهز به دو مرحله فیلتراسیون شده است. برای موتور هایی در این حجم و قدرت، نیاز به روانکاری پیش از شروع به استارت موتور وجود دارد. به همین دلیل هر دو تیپ موتور قابل انتخاب برای نصب بر روی R 9800 مجهز به سیستم روانکاری پیش از استارت می باشند. CUMMINS از سیستم ILLUMINATOR و MTU از تکنولوژی SPIN برای روانکاری موتور استفاده می کند.

سیستم هیدرولیک

کارخانه تولید دبی در قلب R 9800 پشتوانه خوبی برای تضمین حفظ کارایی دستگاه محسوب می شود. ۱۰ پمپ پیستونی دبی متغیر هر کدام با حداکثر دبی ۷۵۰ لیتر بر دقیقه حجم وحشتناک ۷۵۰۰ لیتر بر دقیقه را در مجموع در اختیار اجزاء کارساز سنگین ترین شاول معدنی لیبهر قرار می دهد. فشار کاری ادوات این دستگاه ۳۲۰ بار است. ۴ پمپ دو طرفه پیستونی دبی متغیر با مدار کاری مرکز بسته و حداکثر دبی ۵۳۵ لیتر بر دقیقه (مجموعاً بالغ بر ۳۲۰۰ لیتر بر دقیقه) دبی مورد نیاز برای چرخاندن شاسی بالای R 9800 را فراهم می آورد. فشار کاری سیستم سوئینگ نیز همان ۳۲۰ بار تنظیم شده است. در مجموع تمام سیستم هیدرولیک و عملکرد پمپ ها در زیر چتر سیستم کنترل عملکرد الکترونیکی مجهز به سیستم بهینه سازی دبی شده است. فیلتراسیون نیز به کمک یک فیتر تحت فشار برای هر پمپ بهمراه مجموعه فیلترهای لاین برگشت در بهترین سطح عملکرد قرار دارد. خنک کاری این دریای روغن نیز به وسیله ۴ کولر مجزا در برابر چهار فن صورت می پذیرد.

کابین

کابین بزرگ و جادار R 9800 اتاق کار مناسبی برای کاربر این غول معدنی محسوب می شود. این اتاق بر روی پایه های ضربه گیر مستقر شده تا کمترین میزان ضربات به کابین وارد شود. امکاناتی همچون مانیتور ۱۰.۵ اینچی رنگی، واسط کاربری کارا، سیستم عیب یابی قابل استفاده توسط پرسنل فنی، اطلاعات مفید کاربری با قابلیت مطالعه آسان و حافظه کافی برای ذخیره اطلاعات کاربری تاریخچه دستگاه از جمله امکاناتی است که در مانیتور R 9800 تعبیه شده است. سیستم عیب یابی خودکار نیز در هر وضعیتی شرایط کاری دستگاه را تحت نظر دارد تا در صورت بروز عیب، از طریق نمایش کدخطا، کاربر را مطلع سازد.

جوی استیک ها در کابین R 9800 از نوع مستقل الکترونیکی هستند که حداکثر دقت را در عین کمترین نیروی مورد نیاز برای کاربری فراهم می کند. امکان پایین آوردن اضطراری ادوات در زمان خاموش بودن موتور در این محصول لیبهر وجود دارد. کابین همچنین مجهز به پنجره های بزرگ برای دید عالی و ساختار FOPS برای حفظ ایمنی در برابر سقوط اشیاء است. صندلی اپراتور بر روی بالشتک هایی از هوا شناور شده است و به تناسب وزن کاربر ارتفاع و راحتی را تنظیم می کند. یک صندلی اضافه برای مربی نیز در کنار صندلی اصلی تعبیه شده است. سیستم تهویه و بخاری کامل متناسب با شرایط کاربری سخت این تیپ ماشین آلات بر روی R 9800 نصب گردیده که آسایش کاربر را در هر شرایط اقلیمی تضمین می کند. استفاده از دوربین دید عقب دستگاه برای چنین غولی جزء الزامات محسوب می شود.

قابلیت سرویس

سیستم فیلتراسیون تحت فشار به کار رفته در R 9800 میزان قابل توجهی از آلودگی و ذرات معلق در روغن را قبل از ارسال به شیر کنترل و سایر اجزاء حساس سیستم هیدرولیک کاهش می دهد. این فیلتراسیون در کنار فیلترهایی در که در لاین برگشت سیستم هیدرولیک قرار گرفته است تا حد زیادی از بروز خرابی های عمده جلوگیری می کند. این موارد در کنار سیستم گریسکاری مرکزی و تانک سوخت به گونه ای طراحی شده اند که نیاز R 9800 به سرویس در فوصال کوتاه را کم کنند. علاوه بر این محل سرویسکاری متمرکز در R 9800 در زیر پلکان به گونه ای تعبیه شده است که با پایین آمدن آن امکان انجام سرویس های دوره ای از روی سطح زمین با سهولت کامل قابل انجام باشد. مواردی که از این طریق قابل سرویس هستند عبارتند از:

• سر ریز مخزن هیدرولیک
• تخلیه و سرریز روغن موتور
• تعویض روغن PTO و گیربکس های گردان
• تزریق گریس به مخازن موجود در سیستم گردان و ادوات اصلی به همراه فیلتر
• مخزن مایع شیشه شوی
• مجزای سوخت گیری سریع

ایمنی

R 9800 با نگاه ویژه ای به حفظ ایمنی در تمامی مراحل، کاربری، سرویس و حتی تعمیرات دستگاه طراحی و تولید شده است. نقاط سرویس کاری از یک طرف و یک محدوده دستگاه در دسترس قرار می گیرند. دسترسی به شاسی بالا دستگاه نیز بوسیله یک نردبان محکم و پایدار فراهم شده است. اجزاء به گونه ای تعبیه شده اند که دسترسی راحت و بدون دردسر به آنها امکان پذیر باشد. منابع نور و چراغ های متعدد در نواحی سرویس کاری دستگاه تعبیه شده است تا نور کافی در هر شرایطی برای انجام امور موجود باشد. کلیدهای توقف اضطراری نیز در موقعیت مختلف (داخل کابین، محفظه موتور و سطح زمین) قرار گرفته اند تا در شرایط اضطراری بسرعت بتوان اقدام کرد.

محفظه موتور بوسیله دیواره ی ایمنی از محفظه تجهیزات هیدرولیک جدا شده است. این امر خطر اشتعال بدلیل گرمای موتور را کاهش می دهد. گرمای قطعاتی مانند توربوشارژر شانس اشتعال روغن را افزایش می دهد. این موارد در کنار سیستم اتش نشانی کاملاً متمرکز که از محلول دوگانه ای برای حفاظت از دستگاه در برابر آتش استفاه می کند، R 9800 را به کارخانه ای ایمن بدل ساخته است. سیستم آتش نشانی هم بصورت دستی و بصورت اتوماتیک قابل فعالسازی است.

نویسنده: حمیدرضا احراری